5 hoạt chất trị mụn được bác sĩ khuyên dùng

Bác sĩ Vi Anh

Mụn có nhiều loại và các cấp độ nặng nhẹ khác nhau, có những tính chất khác nhau, việc phân biệt được các loại mụn sẽ hỗ trợ:

Việc sử dụng các hoạt chất điều trị được đúng đắng điều trị
Ngăn ngừa mụn tái phát được dễ dàng hơn.

Dưới đây là một số loại mụn thường gặp và các hoạt chất trị mụn được sử dụng để loại bỏ chúng. Khi bị mụn bạn cần kiểm tra da, soi da, chuẩn đoán từ bác sĩ da liễu trước để chuẩn đoán đúng loại mụn cũng như phác đồ điều trị thích hợp.

Tìm hiểu về những loại mụn thường gặp

Tên thường gọi	Dấu hiệu nhận biết	Nguyên nhân hình thành	Loai hoạt chất trị mụn được sử dụng
Mụn đầu đen	Mụn đầu đen đúng như tên gọi của chúng với đầu nhân mụn cứng màu đen, lồi lên trên bề mặt da. Mụn đầu đen thường lớn làm giãn nở các lỗ chân lông khiến việc điều trị dứt điểm mụn đầu đen khó khăn hơn.	Mụn đầu đen hình thành là do chất bẩn, dầu thừa, bã nhờn, tế bào chết, vi khuẩn tích tụ lại quá nhiều trong lỗ chân lông hình thành nhân mụn hiện rõ ra bề mặt da. Sau một thời gian phần đầu nhân bị bị oxi hóa bởi không khí và ánh sáng mặt trời chuyển thành màu đen.	BHA, AHA, Axit azelaic
Mụn đầu trắng	Mụn này thường nhỏ không viêm có đầu trắng, nổi trên da khiến da sần sùi, thường xuất hiện nhiều trong một đợt bị mụn.	Mụn đầu trắng thường xuất hiện khi cơ thể thay đổi chế độ ăn uống hoặc sử dụng mỹ phẩm không phù hợp cần phải được điều trị mụn chuẩn y khoa để tránh gây viêm, lây lan ra nhiều hơn.	BHA, AHA, Axit azelaic
Mụn ẩn	đây là những mụn có nhân mụn ẩn dưới da không hình thành viêm, tuy nhiên mụn này thường làm cho da sần sùi, kém sắc, và là nguyên nhân có thể hình thành nên những loại mụn khác.	Mụn ẩn thường được hình thành do việc vệ sinh da chưa kỹ gây bít tắc lỗ chân lông và không thường xuyên tẩy tế bào chết dẫn đến tình trạng da bị sừng hóa làm mụn không được đẩy ra bên ngoài bề mặt.	BHA, AHA, Axit azelaic
Mụn trứng cá	mụn trứng cá là những mụn viêm sưng đỏ, ửng hồng, có thể chứa dịch mủ trắng hoặc vàng đục, thường gây đau, dễ lây lan. Mụn trứng cá rất dễ để lại sẹo nên không được tự sờ, chọc thủng, nặn mủ,… làm cho nốt mụn bị nhiễm khuẩn sưng viêm to hơn và lây lan có thể tạo thành mụn bọc, mụn nang.	Mụn thường hình thành trong khoảng thời gian dậy thì, hoặc gặp những nguyên nhân stress, thay đổi lối sinh hoạt,…	Benzoyl Peroxide, Axit azelaic
Mụn bọc	mụn giống một loại mụn trứng cá có kích thước to, bên trong là dịch mủ thường gây ra đau nhức, một số trường hợp có thể gây sốt cho cơ thể.	Mụn bọc hình thành do dầu nhờn, chất bẩn tích tụ quá nhiều trong lỗ chân lông làm vỡ đáy nang lông, hình thành viêm nhiễm, tạo mủ nổi mụn chiếm một diện tích lớn trên da.	Benzoyl Peroxide, Axit azelaic
Mụn nang	mụn này là loại mụn nặng nhất có hình dáng giống như nhiều mụn bọc liên kết lại với nhau tạo thành một hệ thống túi kín dài to chứa đầy dịch mủ chạy ẩn dưới da.	mụn thường hình thành do việc nặn mụn không đúng cách làm viêm nhiễm rộng sang những vùng khác của da qua hệ thống mạch máu, nang lông,… hoặc sử dụng mỹ phẩm không an toàn gây phá vỡ viêm nhiễm nền da từ sâu bên trong.	Loại mụn này có thể phải kết hợp thuốc bôi và thuốc uống. Cần phải có bác sĩ da liễu kiểm tra và đưa ra phác đồ điều trị.

AHA - hoạt chất trị mụn ẩn

AHA là gì

Axit alpha-hydroxy (AHA) là tên gọi chung cho một nhóm axit có nguồn gốc từ động vật và thực vật, là thành phần được sử dụng nhiều trong các sản phẩm chăm sóc da.

Có bảy loại AHA thường được sử dụng trong các sản phẩm có sẵn trong ngành chăm sóc da. Bao gồm các:

axit citric (từ trái cây họ cam quýt)
axit glycolic (từ mía)
axit hydroxycaproic (từ sữa ong chúa)
axit hydroxycaprylic (từ động vật)
axit lactic (từ đường sữa hoặc carbohydrate khác)
axit malic (từ trái cây)
axit tartaric (từ nho)

Cơ chế hoạt động của AHA trên da

AHA hoạt động bằng cách phá vỡ chất keo giữ các tế bào da trên cùng liên kết với nhau và nới lỏng các lớp da chết này. Điều này giúp làm tăng tốc độ da loại bỏ các lớp tế bào chết, tăng tốc độ tái tạo tế bào da mới.

Tác động chính của AHA trong việc điều trị mụn

Mụn trứng cá xảy ra khi lỗ chân lông của bạn bị tắc với sự kết hợp của các tế bào da chết, dầu (bã nhờn) và vi khuẩn.

Tẩy tế bào chết bằng AHA có thể loại bỏ các lớp tế bào chết này, giúp da thông thoáng, lỗ chân lông tránh bị nhiễm khuẩn, sưng viêm. Tiếp tục sử dụng cũng có thể ngăn hình thành tắc nghẽn trong tương lai.

AHA có khả năng tác động rõ rệt trong việc điều trị và hạn chế các tình trạng: mụn đầu đen, mụn ẩn

AHA thường được sử dụng cho da khô và da nhạy cảm

Lưu ý khi sử dụng AHA trong điều trị mụn

Thử sản phẩm tại vùng da cổ tay trước khi sử dụng trên các vùng da mặt. Nếu sản phẩm gây kích ứng hãy rửa kỹ vùng da đó bằng nhiều nước sạch. Nếu không, hãy làm theo hướng dẫn sử dụng
Không sử dụng AHA khi da đang bị vết thương hở hoặc cháy nắng, không sử dụng cho trẻ em
Bắt đầu từ nồng độ thấp và tăng dần nếu muốn cần thêm hiệu quả, tuy nhiên nồng độ cần <10%
Phải sử dụng kem chống nắng đầy đủ khi sử dụng AHA
Không nên lạm dụng 1 lượng quá nhiều dễ gây kích ứng

https://www.medicalnewstoday.com/articles/alpha-hydroxy-acid

BHA

Beta – Hydroxy acid (BHA) hay còn gọi là salicylic acid là các axit cacboxylic hữu cơ được chiết suất từ cây liễu trắng được biết đến với tác dụng tẩy tế bào chết hiệu quả.

Cơ chế hoạt động của hoạt chất trị mụn BHA

BHA hoạt động trên bề mặt da và cả sâu trong lỗ chân lông:

Trên bề mặt da BHA cũng có tác dụng phá vỡ các lớp keo liên kết giúp các lớp tế bào chết được loại bỏ dễ dàng hơn
BHA có khả năng tan trong chất béo, dầu trên da giúp chúng đi sâu được vào các lỗ chân lông và loại bỏ bụi bẩn, dầu thừa gây tắc nghẽn lỗ chân lông – nguyên nhân chính hình thành nên mụn

Công dụng của BHA trong việc điều trị mụn

BHA có tác động chính giúp làm sạch các lỗ chân lông loại bỏ bã nhờn, dầu thừa, giúp chống viêm, kháng khuẩn, hạn chế hình thành mụn tại lỗ chân lông. Bên cạnh đó cũng có khả năng loại bỏ lớp da chết trên bề mặt hạn chế tình trạng mụn ẩn.

BHA thường được sử dụng cho các tình trạng da bị: mụn đầu đen, mụn ẩn

BHA có khả năng hoạt động tốt hơn trong môi trường dầu nên thường được sử dụng cho nền da dầu.

Lưu ý khi sử dụng BHA

Thử sản phẩm tại vùng da nhỏ trước khi sử dụng
Cho da thời gian thích nghi, bắt đầu dùng từ nồng độ nhỏ với tần suất thấp trong vòng 2 tuần, nếu không thấy phản ứng tiêu cực có thể tăng dần tần suất hoặc nồng độ
Những trường hợp nên cân nhắc cần có ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng: da đang bị kích ứng, phụ nữ đang mang thai và cho con bú, da bạn thuộc tuýp da nhạy cảm, người đang phải dùng thuốc chống đông máu,…
Nên sử dụng vào buổi tối
Sử dụng kem chống nắng hằng ngày đủ lượng và thoa lại sau mỗi 2-3 tiếng

BENZOYL PEROXIDE - Hoạt chất trị mụn sưng viêm

Benzoyl Peroxide là một loại dược phẩm có khả năng chất khử trùng ngăn ngừa sự hình thành của vi khuẩn. Loại thuốc này được sử dụng để điều trị tình trạng mụn trứng cá từ nhẹ đến trung bình.

Đối với trường hợp mụn trứng cá nặng hoặc mụn nang, Benzoyl Peroxide có thể được kết hợp với các loại thuốc bôi hoặc thuốc uống khác

Cơ chế hoạt động

Benzoyl peroxide bôi tại chỗ sẽ tác dụng diệt khuẩn đối với vi khuẩn gram dương kỵ khí gây mụn Cutibacterium acnes, một thành phần chính của mụn trứng cá. Benzoyl peroxide sau khi được da hấp thụ sẽ chuyển hóa thành axit benzoic.

Khoảng 5% axit benzoic được hệ thống hấp thụ và bài tiết qua hệ thống thận.
Axit benzoic còn lại được chuyển hóa bởi cysteine trong da, giải phóng các loại oxy gốc tự do dẫn đến quá trình oxy hóa protein của vi khuẩn. Cải thiện tình trạng mụn trứng cá xảy ra bằng cách giảm lipid, axit béo tự do và P. acnes.

Công dụng của Benzoyl peroxide trong việc trị mụn

Benzoyl Peroxide có tác dụng chính là tác động trực diện vào nguyên nhân hình thành mụn giúp giảm tình trạng sưng, viêm của mụn một cách rõ rệt:

Khử khuẩn, diệt vi khuẩn gây mụn
Tác dụng kiềm nhẹ giúp tiêu sừng, giảm bã nhờn cho da
Kích thích sản xuất các tế bào, mô mới một cách nhanh chóng

Benzoyl Peroxide được sử dụng riêng biệt hoạt kết hợp với các hoạt chất bôi hoặc uống khác để điều trị tình trạng mụn trứng cá, mụn sưng viêm từ nhẹ đến trung bình.

Lưu ý khi sử dụng Benzoyl Peroxide trong điều trị mụn

Không sử dụng cho trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú, người quá mẫn cảm với hoạt chất
Không sử dụng tại các vùng da mỏng như quanh mắt mũi miệng, vùng da có vết thương hở
Hạn chế tiếp xúc với tia cực tím, bôi kem chống nắng hàng ngày đủ lượng
Tránh sử dụng đồng thời Benzoyl Peroxide với những chất sau: tretinoin, hydroquinone, sulfone
Có thể kết hợp benzoyl peroxide, và thuốc kháng sinh hoặc adapalene để tăng hiệu quả trị mụn

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537220/#:~:text=Go%20to%3A-,Mechanism%20of%20Action,excreted%20by%20the%20renal%20system.

https://www.nhs.uk/medicines/benzoyl-peroxide/about-benzoyl-peroxide/

RETINOL - Hoạt chất trị mụn, chống lão hóa

Retinol là 1 loại dẫn xuất của Vitamin A thường được biết đến với tác dụng chống lão hóa, tuy nhiên, đây cũng là một thành phần hiệu quả trong việc điều trị mụn trứng cá và giảm sự xuất hiện của sẹo mụn.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6791161/

Cơ chế hoạt động của Retinols đối với mụn

Retinols có tác dụng hiệu quả trong việc trị mụn trứng cá bằng các cơ chế tác động đến da:

Đào thải bã nhờn tồn đọng giúp giảm viêm nhiễm tuyến bã nhờn
Đẩy nhanh quá trình tẩy tế bào chết, nới lỏng các kết nối giữa các tế bào trong lớp sừng và ức chế dày sừng
Bên cạnh đó, khác với các phương pháp trị mụn khác, retinols thâm nhập vào sâu trong da, kích thích sản sinh collagen, elastin và các tế bào da mới thay thế

Công dụng của Retinols trong trị mụn

Retinol có hiệu quả rõ rệt trong việc điều trị nhiều tình trạng da: Mụn trứng cá, viêm nang lông, mụn đầu đen, mụn ẩn

Lưu ý khi sử dụng retinols trong trị mụn

Retinols có tác động khá mạnh đến da nên những trường hợp bị mụn nên được sự chỉ định của bác sĩ trước khi sử dụng.
Sử dụng kem chống nắng điều liều đủ lượng

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6791161/

AZELAIC ACID

Axit Azelaic là gì?

Axit azelaic là một loại axit tự nhiên nằm trong nhóm Axit Dicarboxylic được tìm thấy trong các loại ngũ cốc như lúa mì, lúa mạch, lúa mạch đen được dùng nhiều trong các loại dược mỹ phẩm chăm sóc da mụn.

Cơ chế hoạt động

Axit azelaic là chất ức chế cạnh tranh của oxidoreductase ty thể và 5 alpha-reductase, ức chế quá trình chuyển đổi testosterone thành 5-dehydrotestosterone . Nó cũng có hoạt tính kìm khuẩn đối với cả vi khuẩn hiếu khí và kỵ khí bao gồm Propionibacterium acnes.

Công dụng của Axit Azelaic với da mụn

Axit azelaic có những tác dụng chính giúp sau giúp giảm tình trạng mụn trứng cá. Tuy nhiên, axit sẽ có thời gian để thấy được hiệu quả dài hơn là những chất khác nên thường không phải là lựa chọn đầu tiên của bác sĩ:

Khử những vi khuẩn có thể gây kích ứng hoặc nổi mụn
Làm sạch lỗ chân lông
Giảm sưng viêm các nốt mụn
Nhẹ nhàng tẩy tế bào chết và kích thích những tế bào mới thay thế giúp da mau lành giảm thiểu tình trạng sẹo
Làm mờ thâm hiệu quả

Lưu ý khi sử dụng Axit Azelic khi trị mụn

Kiên trì sử dụng vì Axit Azelaic có tác dụng chậm hơn so với những chất khác
Sử dụng đúng liều lượng và tần suất thì loại axit này tuy có tác dụng hiệu quả nhưng có thể gây một số tác dụng phụ
Không nên kết hợp sử dụng với các mỹ phẩm có cồn, hoặc có tác động làm lột hoặc bào mòn da
Sử dụng kem chống nắng hằng ngày để bảo vệ da

Lưu ý đặc biệt quan trọng khi trị mụn

Dùng kem chống nắng

Kem chống nắng phải được dùng hằng ngày bất kể là mùa đông hay mùa hè để bảo vệ da mỏng mạnh, nhạy cảm khi trị mụn

Lượng kem chống nắng dùng mỗi lần cần phải 1 đồng xu hoặc 2 hàng dài bằng 1 ngón tay và apply sau mỗi 2-3 tiếng.

Đi khám bác sĩ, không tự ý sử dụng hoạt chất trị mụn

Khi bị mụn các chị em nên đến các bệnh viên da liễu để bác sĩ có thể kiểm tra và soi da để có những kết luận và lộ trình trị mụn đúng đắn.

Tự ý sử dụng các hoạt chất trị mụn tại nhà có thể gây ra những tác dụng phụ không đáng có

Bổ sung collagen đường uống khi sử dụng các phương pháp trị mụn

Một điểm quan trọng khi sử dụng thuốc bôi trị mụn là da cần phải có những kích thích và đầy đủ nguyên liệu giúp da hình thành được các sợi collagen – elastin và các tế bào mới cho làn da mới khỏe mạnh hơn.

Trên bài viết này Bác sĩ Vi Mai Anh đã đưa ra 5 hoạt chất trị mụn được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Nếu các chị em có bất kì thắc mắc nào về tình trạng mụn cũng như quy trình trị mụn của chính bản thân hoặc người thân khác thì có thể gọi ngay hotline của 1800-0074 để kết nối với Bác sĩ Vi Mai Anh nhé.