Làm thế nào để vượt khủng hoảng và chuyển mình mạnh mẽ như Huawei

Tóm tắt các ý chính

• Huawei đã biến nghịch cảnh thành cơ hội thông qua chiến lược đa dạng hóa toàn diện và đầu tư R&D mạnh mẽ
• Công ty áp dụng chiến lược “Delete America”, loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào công nghệ Mỹ
• HarmonyOS đã trở thành hệ điều hành mobile thống trị tại Trung Quốc, thay thế Android
• Mô hình địa phương hóa chuỗi cung ứng đã giúp Huawei trở nên kiên cường hơn bao giờ hết
• Doanh thu cloud tăng 22% và giải pháp ô tô tăng 128% trong năm 2023
• Sự hỗ trợ của chính phủ và quan hệ đối tác chiến lược đã tạo nên thành công bền vững

 

Bạn có bao giờ tự hỏi làm thế nào một công ty có thể không chỉ sống sót mà còn phát triển mạnh mẽ trong bão tố trừng phạt khắc nghiệt nhất lịch sử thương mại quốc tế? Câu chuyện của Huawei không chỉ là một bài học về sự kiên cường – đó là một masterclass về cách biến đổi khủng hoảng thành cơ hội.

Từ Khủng Hoảng Đến Cách Mạng: Bản Lĩnh Của Một Gã Khổng Lồ

Năm 2019, khi chính quyền Trump ban hành lệnh cấm toàn diện đối với Huawei, nhiều người cho rằng đây là “cú đánh chí tử” với gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc. Họ đã sai lầm một cách nặng nề.

Thay vì sụp đổ, Huawei đã thực hiện một “phoenix moment” ngoạn mục. Điều gì đã tạo nên sự khác biệt? Câu trả lời nằm ở tư duy chiến lược mà mọi CEO và nhà lãnh đạo doanh nghiệp đều cần học hỏi.

Bài Học Đầu Tiên: Đừng Bao Giờ Đặt Tất Cả Trứng Vào Một Giỏ

Khi Google cắt quyền truy cập Android, nhiều công ty khác có thể đã đầu hàng. Nhưng Huawei? Họ đã chuẩn bị sẵn kế hoạch B – và kế hoạch C, D, E nữa.

HarmonyOS không phải là sản phẩm “sinh ra trong đêm” để đáp trả lệnh trừng phạt. Đây là kết quả của nhiều năm đầu tư nghiên cứu bí mật, dự đoán trước những rủi ro tiềm tàng. Ngày nay, HarmonyOS không chỉ thống trị thị trường smartphone Trung Quốc mà còn mở rộng sang IoT, thiết bị đeo và thậm chí cả ô tô thông minh.

Đối với các CEO: Bạn có đang phụ thuộc quá nhiều vào một nhà cung cấp, một thị trường, hay một dòng sản phẩm? Huawei đã chứng minh rằng đa dạng hóa không chỉ là lựa chọn – đó là sinh mệnh.

(xem thêm: chìa khóa đa dạng hóa giúp doanh nghiệp bền vững hơn trong thời khủng hoảng)

Chiến Lược “Delete America”: Độc Lập Hay Chết

Có lẽ quyết định táo bạo nhất của Huawei chính là chiến lược “Delete America” – loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào công nghệ Mỹ. Đây không chỉ là phản ứng, mà là một tuyên ngôn độc lập công nghệ.

Thống kê gây shock: Huawei đã thay thế hơn 13.000 linh kiện nước ngoài bằng các sản phẩm tự phát triển hoặc từ đối tác Trung Quốc. Điều này không chỉ đòi hỏi nguồn lực tài chính khổng lồ mà còn cần tầm nhìn chiến lược dài hạn.

Bài Học Cho Doanh Nghiệp Vừa Và Nhỏ:

Bạn có thể không có nguồn lực như Huawei, nhưng nguyên tắc này vẫn áp dụng được. Hãy xác định những “single point of failure” trong chuỗi cung ứng của bạn. Một nhà cung cấp độc quyền có thể là rủi ro lớn nhất bạn chưa từng nhận ra. (tham khảo câu chuyện chuỗi cung ứng toàn cầu của Tokyo Electron và bài học quản trị rủi ro cho doanh nghiệp Việt Nam)

 

R&D: Đầu Tư Vào Tương Lai, Không Phải Quá Khứ

Con số 14% doanh thu đầu tư vào R&D của Huawei không chỉ là con số ấn tượng – đó là tuyên ngôn về triết lý kinh doanh. Trong khi nhiều công ty cắt giảm chi phí nghiên cứu khi gặp khó khăn, Huawei lại tăng gấp đôi.

Kết quả? Chip Kirin tự phát triển, hệ điều hành riêng, và hàng loạt sáng chế đột phá. Huawei đã chứng minh rằng đầu tư vào R&D trong thời kỳ khủng hoảng không phải là chi phí – đó là khoản đầu tư sinh lợi cao nhất.

Thực Tế Khắc Nghiệt Cho SMEs:

“14% doanh thu cho R&D à? Chúng tôi đang cố gắng sống qua tháng này!” – có thể bạn đang nghĩ vậy. Nhưng R&D không nhất thiết phải là phòng lab triệu đô. Đó có thể là:

• Đầu tư vào kỹ năng nhân viên
• Nghiên cứu thị trường mới
• Tối ưu hóa quy trình làm việc
• Phát triển sản phẩm/dịch vụ mới

(Bạn là startup công nghệ cần bí quyết gọi vốn đầu tư R&D? Đọc ngay: https://tiphu.com/bi-mat-goi-von-vc-99-startup-chua-tung-biet-den-2/)

 

Địa Phương Hóa: Từ Global Đến Glocal

Khi bị cắt đứt khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu, Huawei đã nhanh chóng “địa phương hóa” hoàn toàn. Họ không chỉ tìm nhà cung cấp thay thế mà còn xây dựng cả một hệ sinh thái công nghiệp trong nước.

Điều này tạo ra lợi thế kép:

1. Kiểm soát hoàn toàn chuỗi cung ứng – không còn phụ thuộc vào biến động chính trị quốc tế
2. Chi phí thấp hơn – loại bỏ các chi phí vận chuyển, thuế quan và rủi ro tỷ giá

Ứng Dụng Thực Tế Cho Doanh Nghiệp:

Bạn có đang quá phụ thuộc vào nhà cung cấp nước ngoài? COVID-19 đã dạy chúng ta bài học đắt giá về chuỗi cung ứng toàn cầu. Hãy cân nhắc:

• Tìm nhà cung cấp địa phương backup
• Xây dựng kho dự trữ chiến lược
• Đa dạng hóa nguồn cung từ nhiều quốc gia

(Xem thêm thực tế nội địa hóa tại Honda Việt Nam)

 

Đa Dạng Hóa Sản Phẩm: Không Chỉ Là Smartphone

Trong khi thế giới vẫn nghĩ Huawei chỉ là công ty smartphone, họ đã âm thầm trở thành người chơi hàng đầu trong:

• Cloud Computing: Doanh thu tăng 22% năm 2023
• Giải pháp ô tô: Tăng trưởng bùng nổ 128%
• 5G và hạ tầng mạng: Vẫn là số 1 thế giới
• IoT và thành phố thông minh: Thống trị thị trường Trung Quốc

Bài Học Vàng Cho CEO:

Đừng để thương hiệu của bạn bị “nhốt” trong một category duy nhất. Khách hàng có thể biết bạn vì sản phẩm A, nhưng doanh thu chính có thể đến từ sản phẩm B, C, D mà họ không ngờ tới.

(Case study đa dạng hóa sản phẩm & mô hình kinh doanh của Amazon)

 

Sức Mạnh Của Quan Hệ Đối Tác Chiến Lược

Huawei đã chứng minh rằng trong thời đại toàn cầu hóa, không ai có thể “đi một mình”. Mối quan hệ sâu sắc với:

• Chính phủ Trung Quốc: Hỗ trợ chính sách và tài chính
• Doanh nghiệp nhà nước: Hợp đồng infrastructure khổng lồ
• Nhà mạng địa phương: Quan hệ đối tác lâu dài trong 5G
• Startup công nghệ: Xây dựng hệ sinh thái innovation

Chiến Lược Cho SMEs:

Bạn có thể không có quyền lực như Huawei, nhưng có thể xây dựng “liên minh nhỏ”:

• Partnership với doanh nghiệp cùng ngành
• Quan hệ tốt với cơ quan quản lý địa phương
• Network với khách hàng lớn
• Collaboration với startup/nhà cung cấp công nghệ

(Tham khảo chiến lược startup công nghệ thời đại số và cách nhận biết nhu cầu thị trường cho CEO/Startup)

 

Mate 60: Cú Shock Công Nghệ Làm Thế Giới Choáng Váng

Khi Huawei ra mắt Mate 60 với chip 7nm tự sản xuất, toàn bộ Silicon Valley đã “đứng hình”. Làm sao có thể? Công nghệ này được cho là “bất khả thi” dưới áp lực trừng phạt!

Câu trả lời nằm ở tư duy “optimization over innovation“. Thay vì chạy theo công nghệ tiên tiến nhất, Huawei tập trung tối ưu hóa những gì họ có. Kết quả: Một chiếc smartphone có hiệu năng tương đương flagship quốc tế với chip “lỗi thời” 3-4 thế hệ.

Triết Lý Kinh Doanh Sâu Sắc:
Đôi khi, tài nguyên hạn chế buộc chúng ta phải sáng tạo hơn. Những ràng buộc có thể trở thành catalyst cho breakthrough innovation.

 

Thống Trị Thị Trường Nội Địa: Home Ground Advantage

Trong khi mất đi thị trường quốc tế, Huawei đã củng cố vững chắc “căn cứ địa” Trung Quốc. Với 1.4 tỷ dân và nền kinh tế số 2 thế giới, đây không phải thị trường “nhỏ” để an ủi.

Chiến Lược Market Consolidation:

• Tận dụng lợi thế “national champion”
• Tập trung vào nhu cầu đặc thù của thị trường địa phương
• Xây dựng loyalty thông qua quality và innovation
• Leverage political và cultural advantages

Áp Dụng Cho Doanh Nghiệp Việt:
Trước khi nghĩ đến “go global”, hãy đảm bảo bạn đã thực sự thống trị thị trường nội địa. Local market mastery là foundation cho international expansion.

 

Chuyển Đổi Số: Từ Hardware Sang Solution Provider

Một trong những pivot thông minh nhất của Huawei là chuyển từ “bán sản phẩm” sang “bán giải pháp”. Thay vì chỉ cung cấp thiết bị mạng, họ trở thành architect của toàn bộ digital transformation journey.

Doanh Thu Ecosystem 2023:

• Cloud services: +22% YoY
• Digital energy solutions: Market leader mới
• Automotive solutions: +128% YoY
• Smart city platforms: Triển khai ở 200+ thành phố

Model Transformation Cho SMEs:
Bạn đang bán gì? Sản phẩm hay giải pháp? Customer muốn outcome, không phải output. Hãy nghĩ về cách package sản phẩm/dịch vụ thành complete solution.

(Tìm hiểu thêm về chuyển đổi số và bài học cho thương hiệu lớn như Leica)

 

Những Thách Thức Phía Trước: Cuộc Chơi Chưa Kết Thúc

Dù thành công đáng kể, Huawei vẫn phải đối mặt với những thách thức cực kỳ nghiêm trọng:

Thách Thức Công Nghệ:

• Cách biệt về chip tiên tiến (3-4 thế hệ so với TSMC)
• Hạn chế trong AI computing và machine learning
• Dependency vào công nghệ Trung Quốc có thể tạo “ceiling” growth

Thách Thức Thị Trường:

• Mất vị thế leader smartphone toàn cầu
• Brand perception ở thị trường Tây vẫn negative
• Competition từ Apple, Samsung và các brand Trung Quốc khác ngày càng gay gắt

(Tham khảo thêm tác động của đổi mới AI toàn cầu đối với doanh nghiệp Việt)

 

5 Bài Học Vàng Cho Mọi Doanh Nghiệp

1. Crisis Preparedness Is Not Optional
   Huawei đã chuẩn bị cho “worst-case scenario” từ nhiều năm trước. Risk management không phải luxury – đó là necessity.
2. Innovation Under Pressure Creates Breakthrough
   Áp lực trừng phạt đã buộc Huawei phải innovate theo cách mà trong điều kiện bình thường họ có thể không bao giờ thử.
3. Market Diversification Is Survival Insurance
   Đừng để doanh nghiệp phụ thuộc vào một sản phẩm, một thị trường, hay một nguồn revenue duy nhất.
4. Strategic Partnerships Trump Solo Playing
   Thời đại “lone wolf” đã qua. Success belongs to those who build the strongest ecosystem.
5. Local Mastery Before Global Ambition
   Master your home market trước khi nghĩ đến international expansion. Strong foundation leads to sustainable growth.

 

Kết Luận: Phoenix Moment Của Bạn Ở Đâu?

Câu chuyện Huawei không chỉ là về một công ty công nghệ Trung Quốc. Đây là blueprint về resilience, adaptation, và strategic transformation mà mọi business leader cần học hỏi.

Điều đáng suy ngẫm nhất? Huawei ngày nay mạnh mẽ và đa dạng hơn nhiều so với thời điểm trước lệnh trừng phạt. Họ đã biến crisis thành catalyst, adversity thành advantage.

Câu Hỏi Cho Bạn:

Doanh nghiệp của bạn có sẵn sàng cho “Huawei moment” hay không? Khi storm hits (và nó chắc chắn sẽ hit), bạn sẽ bend hay break?

Thời gian để prepare không phải là khi crisis đã đến. Đó là ngay bây giờ.

Huawei đã chứng minh rằng với strategic vision, execution excellence, và unwavering determination, không có crisis nào là không thể overcome. Câu hỏi cuối cùng: Phoenix moment của doanh nghiệp bạn sẽ như thế nào?

 

FAQ

• 1. Vì sao Huawei có thể phục hồi ngoạn mục dưới các lệnh trừng phạt?

  Sự phục hồi của Huawei đến từ chiến lược đa dạng hóa và đầu tư mạnh vào R&D, loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc vào các nhà cung cấp Mỹ cũng như xây dựng chuỗi cung ứng địa phương kiên cường.

• 2. HarmonyOS có phải chỉ dành cho điện thoại?

  Không, HarmonyOS còn được áp dụng cho IoT, thiết bị thông minh đeo người, smart home và thậm chí cả xe hơi. Đây là hệ điều hành đa nền tảng do Huawei tự phát triển.

• 3. SMEs có thể học gì từ các bài học của Huawei?

  SMEs hoàn toàn có thể áp dụng triết lý đa dạng hóa, tăng cường đầu tư cho đổi mới (dù nhỏ), xây dựng backup chuỗi cung ứng và tận dụng liên minh/đối tác để nâng cao sức mạnh cạnh tranh.

• 4. Huawei có còn tiềm năng tăng trưởng toàn cầu không?

  Dù bị hạn chế ở phương Tây, Huawei vẫn có cơ hội mở rộng tại Trung Đông, châu Phi, Nam Mỹ và Đông Nam Á nhờ thế mạnh công nghệ và hệ sinh thái tự chủ.

• 5. Điều gì là rủi ro lớn nhất cho Huawei trong tương lai?

  Đó là khoảng cách công nghệ chip so với thế giới, nguy cơ tự cô lập khỏi chuẩn quốc tế và cạnh tranh nội địa ngày càng khốc liệt.