Sao chổi 3I/ATLAS và cơ hội nghiên cứu đột phá từ ngoài hệ Mặt Trời

Tóm tắt các ý chính

• Sao chổi liên sao 3I/ATLAS sẽ đạt điểm cận nhật vào cuối tháng 10/2025, tạo ra cơ hội hiếm có để nghiên cứu vật chất từ bên ngoài hệ Mặt Trời

• Các tàu thăm dò sao Hỏa như MAVEN và Perseverance đang lên kế hoạch quan sát chi tiết sao chổi bằng quang phổ kế và camera tiên tiến

• Tàu thăm dò Juno gần sao Mộc sẽ phối hợp quan sát để phân tích thành phần khí và đuôi bụi của sao chổi

• Sự hợp tác quốc tế giữa NASA, ESA và các cơ quan vũ trụ khác thể hiện mô hình đầu tư R&D hiệu quả trong thời đại số thể hiện mô hình đầu tư R&D hiệu quả trong thời đại số

• Công nghệ viễn thám tiên tiến được sử dụng mở ra cơ hội ứng dụng trong nhiều lĩnh vực từ nông nghiệp đến quản lý tài nguyên cơ hội ứng dụng trong nhiều lĩnh vực

Nội dung chi tiết

*Sao chổi liên sao 3I/ATLAS không chỉ là chủ đề được quan tâm trong giới thiên văn mà còn là “cầu nối liên hành tinh” giúp con người hiểu rõ hơn về sự hình thành và tiến hoá của hệ Mặt Trời cũng như vật chất đến từ những vùng xa xôi trong vũ trụ.*

“Sự kiện 3I/ATLAS tiến vào vùng trung tâm hệ Mặt Trời mang lại một cơ hội quý giá hàng thập kỷ mới có một lần cho công nghệ viễn thám thế hệ mới” – trích lời GS. Phan Minh, chuyên gia vật lý thiên văn.

• Tàu MAVEN và Perseverance sẽ dùng quang phổ kế quét thành phần hóa học, xác định isotope có nguồn gốc ngoài hệ mặt trời – yếu tố giúp khám phá lịch sử hình thành nước trong các hành tinh.
• Tại gần quỹ đạo sao Mộc, Juno sẽ phối hợp, đo lường mật độ khí, các loại bụi mịn, đồng thời cung cấp chuỗi hình ảnh độ phân giải cao về đuôi sao chổi đang bị ion hóa bởi gió Mặt Trời.
• Chưa từng có sự phối hợp đồng bộ như vậy giữa các tàu vũ trụ quốc tế, đánh dấu bước tiến của đầu tư khoa học công nghệ trong thời đại số mới, vừa giảm thiểu trùng lặp, vừa chia sẻ nguồn dữ liệu khổng lồ cho các trung tâm nghiên cứu toàn cầu.
• Thành tựu viễn thám lần này không dừng ở thiên văn học: Các công nghệ cảm biến, phân tích đa phổ này hứa hẹn ứng dụng mạnh mẽ trong nông nghiệp, hợp chất bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên và thậm chí phát hiện vật liệu mới.

Hành trình của những “chiến binh robot” trên Hỏa tinh cho đến các thiết bị siêu nhạy trên Juno và SREM thực sự biến 3I/ATLAS thành phòng thí nghiệm di động ngoài không gian, nơi mở ra khả năng trả lời cho câu hỏi: Liệu chúng ta có thực sự là duy nhất trong vũ trụ?

Câu hỏi thường gặp

• • Sao chổi liên sao là gì?
    Là sao chổi có quỹ đạo đủ rộng để thoát ra ngoài hệ Mặt Trời, mang vật chất từ các khu vực vũ trụ xa xôi – khác với sao chổi bản địa của hệ Mặt Trời.

• • Công nghệ viễn thám nào tham gia sự kiện này?
    Từ quang phổ kế tia cực tím, máy ảnh đa phổ, radar phản xạ cho đến cảm biến ion tân tiến – phần lớn đều là công nghệ mới nhất được thử nghiệm trên MAVEN, Perseverance, và Juno.

• • Làm sao các quan sát này giúp ích cho các ngành khác?
    Cách phát hiện, phân tích vật thể rất nhỏ hoặc dấu hiệu phân tử lạ trong môi trường khó kiểm soát có thể giúp cải thiện cảm biến môi trường, tăng độ chính xác cho chẩn đoán nông nghiệp và khám phá khoáng sản trên Trái Đất.

• Lần tiếp theo chúng ta có thể gặp hiện tượng tương tự sẽ là khi nào?
  Thường mỗi vài thập kỷ mới có một sao chổi liên sao đi qua đủ gần để nghiên cứu chi tiết, vì vậy đây là cơ hội cực kỳ hiếm và quý giá.