Cuốn sách “Tâm lý học giải mã hành vi” của Morgan Housel khám phá những chân lý phổ quát về hành vi con người, giúp độc giả định hướng thành công trong thế giới đầy biến động. Qua các câu chuyện hấp dẫn và lời khuyên thực tế, tác giả cung cấp cái nhìn toàn diện về cách đánh giá rủi ro, nắm bắt cơ hội, và sống một cuộc sống hạnh phúc, không chỉ về mặt tiền bạc. Cuốn sách nhấn mạnh rằng dù thế giới thay đổi, bản chất con người vẫn không đổi, và hiểu rõ điều này giúp đưa ra quyết định đúng đắn. Các chương đề cập đến sự mong manh của số phận, rủi ro không lường trước, vai trò của kỳ vọng trong hạnh phúc, và sức mạnh của câu chuyện so với số liệu. Cuốn sách dành cho nhà đầu tư, chủ doanh nghiệp, và bất kỳ ai muốn hiểu sâu hơn về hành vi con người để đạt được thành công và hạnh phúc.

Giới thiệu

Quyển sách này nói về điều gì? “Tâm lý học giải mã hành vi” xuất bản năm 2023 giúp bạn xác định những điều bất biến trong cuộc sống để có thể định hướng thành công giữa thế giới luôn thay đổi này. Với những câu chuyện hấp dẫn, các ví dụ hài hước và rất nhiều lời khuyên thực tế, cuốn sách cung cấp một cái nhìn toàn diện về cách đánh giá rủi ro, nắm bắt cơ hội và sống một cuộc sống tốt đẹp nhất, không chỉ về mặt tài chính.

Quyển sách này dành cho ai? Các nhà đầu tư muốn hiểu về tâm lý trong giao dịch, các chủ doanh nghiệp muốn nắm bắt cơ hội mới từ những biến động của thị trường, những ai đang cảm thấy bất an với sự thay đổi chóng mặt của thế giới.

Về tác giả: Morgan Housel là nhà báo tài chính, nhà đầu tư và cố vấn nổi tiếng. Ông đã hai lần đoạt giải thưởng kinh doanh xuất sắc nhất từ Hiệp hội biên tập viên và nhà văn kinh doanh Hoa Kỳ và là đối tác của Quỹ Hợp tác. Các tác phẩm khác của ông bao gồm cuốn sách nổi tiếng “Tâm lý học về tiền”.

Trí tuệ vượt thời gian để định hướng trong một thế giới đầy biến động

Từ đại dịch Covid-19 vào năm 2020 khiến hàng triệu người chết và nền kinh tế sụp đổ, đến các phong trào xã hội như Black Lives Matter và Me Too nổi lên đấu tranh cho công bằng xã hội, thế giới ngày nay dường như không ngừng thay đổi. Quả thực, những biến động mạnh mẽ và khó lường này khiến nhiều người cảm thấy lo lắng và bất an. Nhưng vượt qua những thay đổi dồn dập ấy, vẫn có những điều bất biến không thay đổi theo thời gian. Cuốn sách này sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn sâu sắc về những gì bất biến ngay cả khi thế giới liên tục chao đảo. Nó nghiên cứu kiến thức từ lịch sử, tâm lý học, lý thuyết tài chính để đúc kết những chân lý phổ quát về bản chất con người, từ cách con người ứng phó với khủng hoảng tài chính cho đến những yếu tố thực sự mang lại hạnh phúc. Những bài học ngắn này vẫn còn ý nghĩa cho thời đại ngày nay cũng như cách đây hàng thế kỷ. Trong khi công nghệ và chính trị liên tục đổi thay, tâm lý và hành vi của con người thì vẫn giống như hàng nghìn năm trước. Hiểu rõ bản chất con người sẽ giúp bạn đưa ra những quyết định đúng đắn hơn trong công việc lẫn cuộc sống.

Chương 1: Số phận thật mong manh

Bạn có bao giờ tự hỏi lịch sử thế giới đã bị thay đổi đến mức nào bởi những sự kiện tình cờ nhỏ bé? Làm thế nào mà một cơn gió bất thường, một quyết định vụng về hay một cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên lại có thể định đoạt số phận của cả một dân tộc theo những hướng hoàn toàn khác nhau?

Khi nghiên cứu kỹ lưỡng lịch sử, bạn sẽ phát hiện ra vô số bằng chứng cho thấy vận mệnh của thế giới thường ở trong tình trạng ngàn cân treo sợi tóc. Chẳng hạn, hãy xem xét trận chiến ở Long Island diễn ra vào tháng 8 năm 1776. Lúc đó, đội quân Lục địa non trẻ do George Washington lãnh đạo đã phải hứng chịu thất bại nặng nề trước hạm đội hùng hậu của Đế quốc Anh. Quân của Washington buộc phải tháo chạy trong tuyệt vọng. Nếu hải quân Anh có thể đi thuyền ngược dòng sông Đông lúc đó, họ đã có thể bao vây toàn bộ quân đội Mỹ yếu ớt, khiến cho Washington không còn lối thoát. Nhưng may mắn thay, ngày hôm đó gió thổi theo chiều ngược lại, giúp quân đội của Washington có thời gian để tập hợp lại lực lượng. Nhờ một hiện tượng thời tiết bất thường, đội quân Lục địa đã sống sót để tiếp tục chiến đấu và cuối cùng đã giành chiến thắng quyết định trong cuộc chiến giành độc lập.

Thật đáng kinh ngạc khi nghĩ rằng biết bao nhiêu sự kiện lịch sử quan trọng phụ thuộc vào những yếu tố may rủi tình cờ. Thậm chí trong cuộc đời của mỗi người chúng ta cũng có thể nhận ra sự tác động mạnh mẽ của những biến cố ngẫu nhiên đem lại niềm vui, nỗi buồn và đôi khi cả bi kịch.

Tác giả Morgan Housel đã hiểu được bài học này qua trải nghiệm cá nhân đau đớn của mình. Năm 2001, Housel còn là một vận động viên trượt tuyết trẻ tuổi. Ông thường cùng hai người bạn thân, Brandon và Brian, mạo hiểm trượt tuyết ở những khu vực nguy hiểm. Một buổi sáng nọ, cả ba suýt thiệt mạng trong một vụ tuyết lở nhỏ. Chiều hôm đó, Brandon và Brian lại ra ngoài, còn Housel, trong một phút lơ là, quyết định ở nhà. Hai người bạn của ông không bao giờ quay trở lại. Sau đó, một cuộc tìm kiếm quy mô lớn đã xác nhận họ đã thiệt mạng trong một vụ tuyết lở khủng khiếp.

Cho đến ngày nay, Housel vẫn luôn day dứt vì cảm giác rằng quyết định từ chối không tham gia cuộc phiêu lưu định mệnh cùng hai người bạn của mình chỉ đơn thuần là do may mắn. Ông gọi đó là “may mắn ngu ngốc”. Trong cuộc đời mỗi người, chúng ta đều từng gặp phải vô số may mắn ngớ ngẩn kiểu như vậy.

Thực tế, những biến cố thay đổi cuộc đời có thể xuất phát từ những chi tiết vô cùng nhỏ nhặt, không thể đoán trước được. Những thay đổi căn bản trong lịch sử có thể bắt nguồn từ những tai nạn hay sai lầm khó hiểu. Chính vì thế, việc dự đoán tương lai là vô cùng khó khăn. Khi nói về những gì sắp xảy ra, tốt nhất chúng ta nên chuẩn bị tinh thần đón nhận những điều bất ngờ.

Tuy nhiên, có một điểm may mắn là dù không thể dự đoán chính xác các sự kiện bên ngoài, việc dự đoán phản ứng của con người vẫn khá chính xác. Bất kể hoàn cảnh thay đổi thế nào, con người vẫn có xu hướng phản ứng trước nỗi đau, nỗi sợ và sự bất ổn theo những cách có thể dự đoán được. Một khi đã hiểu rõ những phản ứng này, chúng ta có thể tự tin đưa ra quyết định dựa trên những chân lý phổ quát vượt thời gian.

Chương 2: Rủi ro lớn nhất là bỏ qua rủi ro

Bạn có cân nhắc kỹ những rủi ro trước khi đưa ra quyết định quan trọng hay không? Phần lớn chúng ta đều làm như thế. Tuy nhiên, chúng ta thường bỏ qua những mối nguy hiểm nghiêm trọng nhất bởi vì chúng quá bất ngờ và nằm ngoài dự liệu.

Nhiều biến cố lịch sử khủng khiếp nhất, từ thiên tai đến chiến tranh, đều bắt nguồn từ những mối đe dọa mà không ai có thể tưởng tượng ra trước. Ví dụ điển hình là chuyến bay thử nghiệm của NASA vào năm 1961. Lúc đó, phi công thử nghiệm Victor Prather đã hoàn thành thành công bài kiểm tra trang phục du hành vũ trụ ở độ cao 22 dặm trên khí cầu. Sau khi hạ cánh an toàn trên biển, Prather mở mặt nạ ra để thở, nhưng khi trực thăng cứu hộ tìm cách kéo anh lên, anh trượt chân rơi xuống nước. Chiếc mũ bảo hiểm đang mở của anh ngay lập tức bị ngập nước, nhanh chóng làm ngập cả bộ đồ. Prather đã chết đuối thảm thương.

Câu chuyện này cho thấy rủi ro tồi tệ nhất không phải là những thứ chúng ta đã chuẩn bị sẵn sàng để ứng phó, mà là những sai sót mơ hồ và bất ngờ. Như cố vấn tài chính Carl Richards từng nói: “Rủi ro chính là những gì còn lại sau khi bạn tưởng mình đã nghĩ tới mọi thứ”.

Như đã thấy ở chương trước, thế giới quá phức tạp và khó lường. Cho dù chúng ta có cẩn thận đến đâu, luôn có những mối đe dọa lọt qua kẽ hở. Chính vì vậy, chỉ tập trung vào dự đoán thường khiến chúng ta thất bại. Những khó khăn lớn nhất thường xuất phát từ những điều nằm ngoài tầm quan sát của mọi người. Khả năng phục hồi và chuẩn bị toàn diện mới là chiến lược tốt hơn để ứng phó với sự phức tạp của thế giới. Bài học này áp dụng cho nhiều lĩnh vực, từ sức khỏe cá nhân đến chiến lược kinh doanh và chính trị.

Chương 3: Kỳ vọng thấp là chìa khóa của hạnh phúc

Bạn có bao giờ cảm thấy dù cuộc sống của mình có tiến triển tốt đẹp đến đâu thì dường như vẫn không bao giờ cảm thấy thỏa mãn và hài lòng? Bạn không đơn độc đâu. Thật ra, hạnh phúc ít liên quan đến hoàn cảnh sống thực tế của chúng ta mà lại phụ thuộc nhiều hơn vào những kỳ vọng mà chính chúng ta đặt ra.

Vấn đề là khi cuộc sống của phần lớn mọi người có xu hướng ngày càng tốt đẹp hơn theo thời gian, thì mức kỳ vọng của họ cũng tăng theo tỷ lệ thuận. Những mục tiêu tạo nên một cuộc sống lý tưởng dường như càng lúc càng xa vời. Vì thế, dù điều kiện vật chất có được nâng cao qua từng thập kỷ, thì mức kỳ vọng lại tăng nhanh hơn rất nhiều, khiến mức độ hạnh phúc tổng thể hầu như không thay đổi.

Các chuyên gia gọi hiện tượng này là “vòng xoáy khoái lạc”. Nó đã tồn tại từ khi con người xuất hiện nhưng lại leo thang nhanh chóng trong thời đại ngày nay. Một nguyên nhân là do sự phát triển của mạng xã hội, nơi liên tục đề xuất những hình ảnh được tuyển chọn khoe khoang về cuộc sống của những người xung quanh, thúc đẩy sự ghen tỵ và cảm giác thiếu thốn trong mỗi chúng ta. Một nguyên nhân khác là sự gia tăng bất bình đẳng, khiến khoảng cách giàu nghèo ngày càng xa. Nên dù cuộc sống của chúng ta có được cải thiện đến đâu, thì sự giàu có khủng khiếp của người khác vẫn khiến chúng ta cảm thấy tụt hậu.

Vậy phải làm thế nào để giải quyết vấn đề này? Như huyền thoại đầu tư Charlie Munger, sống thọ đến 99 tuổi, từng nói: “Quy tắc đầu tiên của một cuộc sống hạnh phúc là phải có những kỳ vọng thấp”. Điều then chốt là phải quản lý tốt những kỳ vọng của bản thân, nhận ra rằng chúng đóng vai trò ngang bằng hoặc thậm chí còn quan trọng hơn cả hoàn cảnh sống trong việc quyết định hạnh phúc.

Dĩ nhiên, nói thì dễ hơn làm, nhưng đây là ba cách để kiểm soát kỳ vọng:

• Hãy hạn chế so sánh bản thân với người khác.
• Tập trung nhiều hơn vào việc tận hưởng những gì đang có thay vì than thở vì những gì mình chưa có.
• Hiểu rằng tiền bạc và danh vọng thường không đem lại hạnh phúc như kỳ vọng.

Khi có cái nhìn thực tế, bạn sẽ dễ dàng đạt được sự mãn nguyện hơn.

Chương 4: Sự chắc chắn giết chết tính chính xác

Điều gì sẽ khiến bạn căng thẳng hơn: biết chắc rằng bạn sắp phải đối mặt với một cuộc họp khó khăn hay không biết chắc rằng bạn sắp phải đối mặt với một cuộc họp khó khăn hay không? Nếu bạn chọn câu trả lời thứ hai, thì bạn giống với đa số mọi người. Con người có xu hướng khao khát sự chắc chắn. Tuy nhiên, mong muốn loại bỏ hoàn toàn sự mơ hồ thường khiến cho chúng ta đi lạc hướng.

Vấn đề là cuộc sống chứa đầy xác suất; không có gì tuyệt đối. Vì lý thuyết, chúng ta hiểu điều đó, nhưng trong thực tế, xác suất thường bị đặt sau sự tuyệt đối. Những dự đoán chính xác thừa nhận sự mơ hồ sẽ mang lại cảm giác khó chịu. Trong khi đó, những khẳng định dứt khoát, dù không chính xác, vẫn khiến cho chúng ta an tâm.

Chính vì thế, như nghiên cứu của nhà tâm lý học Philip Tetlock chỉ ra, các chuyên gia đưa ra những dự đoán táo bạo và đầy tự tin lại được ưa chuộng hơn những nhà dự báo khiêm tốn và cân nhắc cẩn trọng, dù họ có đáng tin cậy đến đâu.

Rất khó dự đoán khả năng xảy ra các sự kiện trong thực tế. Ta coi chúng là không thể xảy ra hoặc không thể tránh khỏi. Chúng ta kinh ngạc khi một sự kiện có xác suất thấp xảy ra, ví dụ như thiên tai, và khi một sự kiện có khả năng cao không xảy ra, chúng ta lại thất vọng.

Một sự thật khó chịu đó là tính chính xác và sự tuyệt đối thường mâu thuẫn với nhau. Xác suất nhằm nắm bắt khả năng, không phải dự đoán cụ thể một sự kiện. Trái với kỳ vọng không thể chứng minh xác suất sai. Chẳng hạn, bạn gặp tai nạn thảm khốc không có nghĩa là bạn là tài xế tồi. Để có cái nhìn đúng đắn, chúng ta cần so sánh kết quả trong thời gian dài.

Do đó, khi tìm kiếm một dự đoán, bạn nên cẩn trọng với những dự đoán cực đoan. Một dự đoán với độ chính xác 80% có lẽ đáng tin hơn so với dự đoán 100% chắc chắn.

Chương 5: Câu chuyện về số liệu thống kê

Tại sao một số công nghệ mới nhanh chóng được áp dụng rộng rãi trong khi những công nghệ khác lại thất bại? Tại sao bong bóng bất động sản hình thành khi nền kinh tế cơ bản không hề hỗ trợ giá nhà tăng? Dù trong lịch sử, chính trị hay kinh tế, rất nhiều sự kiện dường như vô lý vẫn liên tục xảy ra. Mặc dù chúng ta mong muốn thế giới tuân theo logic rõ ràng, nhưng thường có những tác động cảm xúc khó định lượng sẽ ảnh hưởng đến kết quả.

Ví dụ điển hình là chiến tranh Việt Nam. Khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara yêu cầu báo cáo thống kê chi tiết hàng ngày về tình hình chiến sự. Những con số về lãnh thổ chiếm được, quân địch bị tiêu diệt, tài nguyên sử dụng có vẻ làm McNamara hài lòng. Nhưng trên thực tế, Mỹ vẫn gặp khó khăn lớn. Như một tướng quân Mỹ đã chỉ ra: “McNamara có đủ mọi con số nhưng thiếu tình cảm của người dân Việt Nam”. Logic cho thấy Mỹ đang thắng thế, nhưng yếu tố con người lại nói ngược lại.

Sự mâu thuẫn tương tự cũng xảy ra trong lĩnh vực đầu tư. Năm 2008, GameStop và Lehman Brothers có tình hình tài chính tương tự trước khi số phận của họ khác nhau. GameStop trở thành hiện tượng trên Reddit, khiến cho giá cổ phiếu tăng vọt, trong khi Lehman mất niềm tin của nhà đầu tư, dẫn đến phá sản. Sự khác biệt là gì? Đó là câu chuyện mọi người kể về họ.

Chỉ riêng số liệu thống kê không thể đo lường được cảm xúc và lực lượng xã hội tạo ra những điều phi lý trong thế giới thực. Và chúng cũng không giải thích được tình yêu của con người đối với một câu chuyện hay. Đó là cách những câu chuyện huyền thoại có thể vượt trội so với hàng loạt dữ liệu thống kê, và đó là cách những người kể chuyện tài năng có thể thay đổi dòng chảy lịch sử. Bài phát biểu “Tôi có một giấc mơ” của Martin Luther King Jr. đã thúc đẩy phong trào đấu tranh cho quyền bình đẳng của người da màu theo cách tương tự.

Tất nhiên, không phải lúc nào những câu chuyện hấp dẫn cũng được dùng vì mục đích tốt đẹp. Chúng có thể lợi dụng bản chất thích nghe những gì mình muốn nghe của con người thay vì sự thật khó chịu. Nhưng điều đó chỉ càng chứng minh quan điểm rằng câu chuyện có sức ảnh hưởng mạnh mẽ khi khai thác cảm xúc theo những cách mà số liệu thống kê không thể.

Vì vậy, lần sau khi chứng kiến điều gì đó phi lý xảy ra, bạn đừng thất vọng. Hãy chấp nhận rằng số liệu không thể điều khiển thế giới. Và nếu muốn thuyết phục ai đó, đừng dựa vào dữ liệu thống kê. Thay vào đó, hãy kể cho họ một câu chuyện hay. Bởi lẽ, câu chuyện xuất sắc nhất thường chiến thắng, cho dù trong kinh doanh, đầu tư hay cuộc sống.

Chương 6: Rùa và thỏ

Bạn có nhớ câu chuyện ngụ ngôn rùa và thỏ không? Trong câu chuyện này, chú rùa chậm chạp nhưng kiên trì cuối cùng đã vượt qua được chú thỏ nhanh nhẹn. Câu chuyện này hiện diện khắp nơi trong cuộc sống.

Xây dựng một ngôi nhà cần phải cẩn thận từng ly từng tí, nhưng chỉ mất vài phút để phá hủy nó. Tương tự, cơ thể con người phải mất nhiều năm để phát triển trưởng thành, trong khi cái chết thường bắt nguồn từ sự thiếu oxy đơn giản chỉ trong vài phút ngắn ngủi.

Bài học ở đây là tiến bộ diễn ra từ từ, khó nhận thấy hàng ngày hay thậm chí hàng năm. Trong khi đó, thất bại xảy ra nhanh chóng, thu hút sự chú ý của chúng ta. Sự bất cân xứng này định hình quan điểm về thế giới của con người.

Hãy so sánh những bước tiến y tế trong vài thập kỷ gần đây với tác động tan phá nhanh chóng của đại dịch Covid-19. Hoặc xem xét sự tăng thu nhập ổn định trong thế kỷ 20 so với những hỗn loạn của cuộc Đại suy thoái chỉ trong vài năm ngắn ngủi. Một cái phát triển dần dần, cái kia hủy hoại ngay lập tức.

Trong hầu hết trường hợp, lợi ích của sự tiến bộ vẫn lớn hơn tác hại của thất bại. Nhưng bộ não con người lại tập trung vào thất bại trong khi coi tiến bộ là điều hiển nhiên. Chúng ta cũng đánh giá thấp sức mạnh của sự phát triển từ từ vì không nắm bắt được sự tăng trưởng theo cấp số nhân.

Điều này thể hiện ở sự thiếu kiên nhẫn trong đầu tư của con người. Thay vì tập trung vào dài hạn và để lãi kép làm phần việc nặng nhọc, chúng ta thường tìm kiếm cổ phiếu nóng nhất năm để kiếm lời ngắn hạn. Nhưng hãy nhớ, cuối cùng rùa vẫn chiến thắng cuộc đua. Mặc dù thỏ được mọi người chú ý, hằng ngày tích lũy những bước tiến nhỏ trong thời gian dài sẽ tốt hơn là vội vã để thất bại.

Chương 7: Trải nghiệm khác biệt

Một trong những câu hỏi khó chịu nhất mà bạn phải tự hỏi mình là tại sao một số người lại có quan điểm khác với bạn. Câu trả lời đơn giản là bởi vì họ đã trải qua những kinh nghiệm sống khác nhau.

Chúng ta thường đánh giá thấp ảnh hưởng tâm lý của những sự kiện quan trọng đối với cuộc đời của chính mình cũng như của người khác. Chiến tranh, khủng hoảng kinh tế, thảm họa tự nhiên tuy có lúc kết thúc, nhưng cách nhìn nhận của những người trải qua chúng có thể bị ảnh hưởng mãi mãi.

Chẳng hạn, những người sống sót sau khủng hoảng tài chính có thể luôn cảnh giác với rủi ro tiền tệ. Nạn nhân của chiến tranh có xu hướng tìm kiếm sự ổn định hơn là theo đuổi tham vọng lớn lao. Và hậu quả phổ biến của trải nghiệm thảm họa là nỗi lo sợ rằng nó sẽ tái diễn. Những người sống sót thường dự báo thảm họa tiềm tàng một cách không hợp lý, chỉ vì sự kiện ban đầu đã phá vỡ mọi kỳ vọng của họ. Họ thà bi quan còn hơn mắc sai lầm lạc quan một lần nữa. Điều này có thể hiểu được, phải không?

Tuy nhiên, nhiều người trong chúng ta lớn lên trong thời đại tương đối bình yên có thể gặp khó khăn trong việc thấu hiểu những trải nghiệm đó có thể tạo nên tư duy ra sao. Bạn cần chấp nhận rằng mọi người có thể không đồng tình với quan điểm của bạn và điều đó hoàn toàn bình thường. Họ không đồng tình không phải vì thiếu lý trí hay ngu ngốc, mà vì họ đã trải qua những điều mà bạn không thể hiểu hết.

Và vì internet cho chúng ta tiếp xúc với nhiều quan điểm khác biệt hơn bao giờ hết, tốt nhất chúng ta nên quen với những bất đồng như vậy. Cách đơn giản nhất là hỏi họ: “Anh/chị đã trải qua điều gì khiến anh/chị tin như vậy?” Hành động đó thừa nhận rằng kinh nghiệm tạo nên tư duy của mỗi người và mở ra cánh cửa để đi vào hoàn cảnh của người khác.

Sự khác biệt luôn tồn tại trong lịch sử loài người và sẽ mãi như thế. Và đồng cảm, như mọi khi, vẫn là giải pháp tốt nhất.

Tổng kết

Sự bất định của cuộc sống có thể khiến chúng ta cảm thấy lo lắng và bất an. Nhưng xuyên suốt lịch sử, hành vi và tâm lý con người vẫn tồn tại ổn định một cách đáng ngạc nhiên qua nhiều thời kỳ biến động. Việc hiểu rõ những động lực và mô hình tâm lý phổ quát sẽ mang lại sự rõ ràng cho thời đại luôn thay đổi của chúng ta.

Những dự đoán về tương lai nên phản ánh xác suất chứ không phải sự chắc chắn. Nhưng trong đời sống thực tế, chúng ta thường hy sinh tính chính xác để loại bỏ sự mơ hồ. Chúng ta cũng quên rằng số liệu thống kê không bao giờ phản ánh đầy đủ câu chuyện. Các sự kiện lớn trong lịch sử, chính trị và tài chính có thể bị chi phối bởi những thay đổi ngẫu nhiên hay cảm xúc khó lường. Đôi khi, những câu chuyện chúng ta kể có sức mạnh lớn hơn cả sự thật mang tính định lượng.

Một khi chấp nhận sự bất định là điều chắc chắn duy nhất, chúng ta có thể tập trung vào khám phá những nguyên lý chung của hành vi con người thay vì cố gắng đưa ra dự đoán chính xác. Tương lai luôn là ẩn số, nhưng bản chất con người thì không.